Psychologia władzy udowodniła wiele razy, że charyzmatyczny lider może się liczyć z bezpośrednim naturalnym posłuszeństwem i oddaniem swoich podwładnych. Jeżeli chcesz być takim liderem, a nie masz naturalnych cech charyzmatycznej osobowości, weź się do pracy i zacznij ćwiczyć. Dodaj sobie charyzmy!
Czym jest charyzma?
Charyzma (wg Wikipedia) (gr. chárisma „dar”) – termin zaczerpnięty z teologii, gdzie określał jednostki obdarowane łaską boską, “darem bożym”, obecnie rozumiany jest jako:
- Atrybut, osobista cecha jednostki, wyjątkowa jakość jej przypisywana, coś, co ktoś posiada lub jest w to wyposażony. Charyzmę utożsamia się z wszelkiego rodzaju osobistymi cechami jednostki, które czynią ją wyjątkową na tle reszty społeczności. Powiem Ci, jak ją ćwiczyć, by wzmacniać jej oddziaływanie na innych.
- Relacja między liderem a jego zwolennikami, czyli wpływ, jaki ma ten pierwszy na drugich. Jest to zdolność lidera do wywierania bardzo wyraźnego wpływu na normatywną orientację innych członków wspólnoty.
Jakie efekty daje ćwiczenie charyzmy?
Charyzma odróżnia “normalnych” ludzi od tych “szczególnych”. Wiary w to, że istnieją szczególni ludzie, czyli tacy ze szczególnymi uzdolnieniami, nadzwyczajnym oddziaływaniem i tajemniczymi siłami, nie daje się wytępić, podobnie jak ma to miejsce w przypadku przesądów. Również we współczesnej socjologii pracy mówi się chętnie o tym, że istnieją “szczególne osobowości”. Osoby te wiedzą, jak ćwiczyć charyzmę i wykorzystują tę wiedzę w pracy zawodowej oraz życiu osobistym. To na przykład tacy ludzie, którzy (z niewytłumaczalnych powodów) potrafią wyciągnąć przedsiębiorstwo z kryzysu. Są potem gloryfikowani i zostają im przyporządkowane nadzwyczajne przedsiębiorcze cechy. Budzą oni podziw otoczenia za to, że doskonale radzą sobie z trudnościami. Wszystkim tym “wybrańcom” zostaje przypisana promieniująca charyzma, która czyni ich bardziej wartościowymi, bardziej kompetentnymi i bardziej wyszukanymi osobowościami. Wydaje się nawet, że “normalni” ludzie czekają na charyzmatyczne postaci.
Jak powstaje charyzma?
Nowoczesne teorie władzy wychodzą z założenia, że jeśli nie urodzisz się z charyzmą, to można ją w sobie wypracować, a wtedy powstaje przez przypisanie posłuszeństwa. Jeśli tak jest, a Ty chcesz rozwijać swoją karierę poprzez charyzmę, patrzysz z podziwem na tych którzy są nią obdarzeni, to Twoim zadaniem jest zapoczątkowanie procesu przypisania Ci charyzmy przez ludzi, których o tym przekonasz. Do Ciebie należy, jeśli chcesz być liderem, poruszenie mas, złamanie woli, panowanie nad posłusznymi i bycie uważanym za odnowiciela, transformatora i tego, kto przeobraził stan istniejący w jeszcze lepszy.
Jak funkcjonuje technika charyzmy?
Technika charyzmy wg Glorii Beck (Zakazana retoryka – Podręcznik manipulacji) jest metodą autoprezentacji, której celem jest skłonienie innych do tego, aby postrzegali Cię jako charyzmatyczną osobowość. Opiera się na założeniu, że przypisanie tej cechy jest możliwe dzięki zaplanowanej zmianie zachowania.
Jak wypracować w sobie charyzmę?
Krok 1 – Wybór osoby docelowej
Pierwszym krokiem do tego, by skutecznie ćwiczyć charyzmę i rozpocząć kształtowanie charyzmatycznej osobowości jest wybór nadających się osób. Potrzebujesz tych pierwszych “ofiar ćwiczebnych” do prezentacji i stwierdzenia Twojej niepowtarzalności oraz jako podkładu pod swoją niezwykłość. Przyłóż się do wyboru tych osób. Daj sobie trochę czasu, ponieważ bez zwolenników nie ma charyzmy. Uważaj na to, żeby osoby “docelowe” były do siebie podobne. Powinny pochodzić z tej samej warstwy społecznej i mieć porównywalny rozkład zajęć w ciągu dnia oraz podobne warunki rodzinne i finansowe. Ponieważ skłonność do zaufania charyzmatycznym przewodnikom rośnie w chwili kryzysu, Twoja “grupa docelowa” powinna mieć problemy osobiste bądź zawodowe. Bojący się o swoją pracę i dzięki temu szczególnie ulegli pracownicy, jak i zarządy obawiające się o losy firmy w obliczu kłopotów są idealnym materiałem wyjściowym dla każdego menedżera kryzysowego, który jest wzywany tymczasowo do pomocy. Jest to idealne pole, aby sprzedać się jako charyzmatyczny wybawca w potrzebie. Wystarczy ćwiczyć charyzmę i wykorzystać umiejętność wywierania charyzmatycznego wpływu na innych.
Krok 2 – Potwierdzenie charyzmy
Tak jak w przypadku innych technik wymagana jest pewna zdolność aktorska. Osoby, które odniosły prawdziwy sukces w epatowaniu swoją charyzmą, z czasem grają już tak dobrze, że tracą granicę między rolą a rzeczywistością. Jest to niekoniecznie zaletą: kto wierzy w to, że ma naprawdę szczególne właściwości, traci swój dystans, który jest podstawą umiejętnego wpływania na innych. Sześć wskazówek, jak ćwiczyć, aby stać się charyzmatycznym:
1) Zachowuj się niezwykle
Nikt nie mówi o drugim, że jest kimś „szczególnym”, jeżeli ten zachowuje się normalnie. Codzienność jest zwykła. Niecodzienność zatem to wszystkie zachowania, które określiłyby tak Twoje osoby docelowe. Nie decyduj sam o tym, co jest niezwykłe, ponieważ siebie samego nie musisz o swojej charyzmie przekonywać. Zadaj sobie pytanie, jak wygląda dzień Twoich osób docelowych. Jaka rutyna się w niego wdarła, co chętnie by zmienili, gdyby nie byli zbyt flegmatyczni? Nie myśl na początku o wielkich zmianach, tylko zacznij od małych. Badaj ich reakcję i ucz się wyczuwać, jaki rodzaj aktywności wzbudza ich podziw.
2) Gwiżdż demonstracyjnie na zdanie innych
Mahatma Gandhi powiedział: „Nie buduj swojego zdania według zdania innych. Myślenie za siebie jest oznaką nieustraszoności”.
3) Oznajmiaj, twórz nowe przykazania i zasady
Pokaż, że jesteś mocny i niezależny. Przyjmuj w sposób niewzruszony to, co inni o Tobie mówią lub myślą. Oczywiście możesz się tym przejmować i wewnętrznie przeżywać zdanie innych, ale nigdy, naprawdę nigdy nie możesz im tego okazać, bo to będzie dopiero oznaką Twojej słabości a im daje satysfakcję. Ty jesteś ponad tym. Nowości budzą podziw. Osoba charyzmatyczna jest często kojarzona z wizjonerstwem. Przed oczami wyobraźni ukazuje się dobrze ubrany człowiek interesu ze wzrokiem wbitym w niebo. Ten obraz jest często wbudowywany w filozofię przedsiębiorstwa. Skieruj się do swoich wybrańców i zaoferuj im coś. Nie musi być to faktycznie nic nowego, najważniejsze żeby one w to uwierzyły.
4) Zwracaj na siebie uwagę niekonwencjonalnym myśleniem
Niekonwencjonalne myślenie jest odważne, oznacza niezależność i sugeruje zmianę przywódców. Rzuć się dzięki temu w oczy, pozostań jednak w już istniejących ramach. Chodzi o to, żeby zebrać oklaski od osób docelowych, a nie o prawdziwą rewoltę.
5) Twierdź, że odrzucasz biurokrację
Biurokraci uchodzą za ludzi ograniczonych i małych dorobkiewiczów z klapkami na oczach. Jako osoba charyzmatyczna takie ograniczenia pozostaw innym, ponieważ Ty zawsze patrzysz całościowo na rzeczywistość. Jesteś motorem działania, a nie kimś, kto przepisuje i kontroluje wszystko, co zostało zrobione.
6) Rób pewne rzeczy z przekonania, a nie po to, aby wyciągnąć małe korzyści
Ten, kto chce przeforsować swoje korzyści, nie zostanie uznany za charyzmatycznego. Wrażenie bezinteresowności należy do charyzmy. Ten, kto poświęca się dla innych z własnej woli, staje się szanowany. Bądź zatem bezinteresowny. Jeżeli w wyniku treningu pojedynczych punktów jesteś w stanie spełnić wszystkie bądź większość warunków naraz, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że masz szansę zyskać charyzmę. Na to trzeba jednakże długich ćwiczeń, jak również koniecznej woli „manipulacji” ludźmi przy pomocy charyzmy (czego nie potrzebuje charyzmatyczna osoba z „urodzenia”). Sama wiedza, jak zdobyć charyzmę, nic nie znaczy.
Krok 3 – Zdobycie grona zwolenników
Po tym, jak już rzuciłeś się w oczy swoim osobom docelowym, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że zostanie Ci przypisana charyzma. Jeżeli udało Ci się to osiągnąć, pozostaje potwierdzenie zdobytej pozycji. Oczekuje się po Tobie, że będziesz codziennie odgrywać swoją rolę, Twój każdy krok będzie obserwowany, odnotowany każdy ruch. Wykorzystaj to jako swoją scenę.
UWAGA na koniec
Twoja pozycja jako osobowości charyzmatycznej pozostaje nietknięta tak długo, jak długo odnosisz sukcesy. Jeżeli dobra passa się kończy, istnieje niebezpieczeństwo, że ktoś spróbuje pozbawić Cię Twoich charyzmatycznych zdolności. Dlatego ważne jest to, by regularnie ćwiczyć charyzmę i pracować nad własnym wizerunkiem.